Πέμπτη 7 Οκτωβρίου 2010

"Αυτό"

Από το "Ημερολόγιο ενός μισάνθρωπου"

Μια μέρα που δεν διέφερε σε τίποτα από όλες τις άλλες, μου ήρθε αυτή η σκέψη πως οι μέρες είναι όλες ίδιες, τίποτα δεν αλλάζει σε αυτή την αιώνια επανάληψη παρά μόνο ο τρόπος που τις κοιτάζουμε. Ένα ηλιοβασίλεμα είναι πάντα ένα ηλιοβασίλεμα. Όταν γυρνάς κουρασμένος από τη δουλιά ή δεν το προσέχεις, ή το αντιλαμβάνεσαι σαν ενόχληση στα κουρασμένα μάτια σου. Κι ωστόσο, όταν διαβάζεις ένα ωραίο ποίημα για το ηλιοβασίλεμα, θυμάσαι τις στιγμές που βούρκωσες αντικρίζοντάς το. Τι το σπουδαίο είχε εκείνο το ηλιοβασίλεμα σε σχέση με όλα τα άλλα που έχεις ζήσει; Τίποτα. Το σπουδαίο   (ή το χυδαίο) “είναι” μέσα σου κι αυτό που έκανε μαγευτικό εκείνο το ηλιοβασίλεμα ήταν η ματιά σου εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή. Τα πράγματα γύρω είναι αυτά που είναι. Ίδια και απαράλλακτα μέρα με τη μέρα. Αυτό που αλλάζει είναι το βλέμμα πάνω τους. “Δεν υπάρχει ήλιος ή γη παρά ένα χέρι που αγγίζει τη γη, ένα μάτι που κοιτάζει τον ήλιο”.

Από τότε προσέχω πάντα τα μάτια των ανθρώπων. Σκέφτομαι “αυτό” που κατοικεί “εκεί” και με κοιτάζει μέσα από αυτά τα μάτια. “Αυτό” που έχει ντυθεί τούτο ή εκείνο το σώμα και το κινεί πέρα δώθε, του δίνει εντολές και κυρίως, κοιτάζει, εποπτεύει, αντιλαμβάνεται και ορίζει τον κόσμο. Όταν “αυτό” με κοιτάζει παγώνω. Καταλαβαίνω πως με ορίζει στον κόσμο καθώς με κοιτάζει, με εποπτεύει και με αντιλαμβάνεται. Αγανακτώ καθώς αντιλαμβάνομαι πως αυτόματα με ορίζει και με τοποθετεί στον κόσμο - κατά το δοκούν. 

Κάπως έτσι ξεκίνησε η εμμονή μου με τα μάτια. Το μόνο σημείο του σώματος που αν παρατηρήσεις καλά αχνοφαίνεται “αυτό”. Όπως μερικές φορές πίσω από ματάκι της πόρτας, βλέπεις το μάτι που σε παρακολουθεί καθώς χτυπάς το κουδούνι και περιμένεις να σου ανοίξουν σε ένα άγνωστο διαμέρισμα. Το σώμα είναι έτσι φτιαγμένο που να σου δίνει την ψευδαίσθηση ενός όλου, όπως ακριβώς οι πολυκατοικίες σε κάνουν να ξεχνάς πως κάποιοι ζουν μέσα τους. Όταν κοιτάξεις όμως τα μάτια, τότε αντιλαμβάνεσαι πως δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα μηχάνημα που εκτελεί τις εντολές που του δίνει “αυτό”: Κρυμμένο, καταχωνιασμένο κι “αυτό” - όπως ο ιδιοκτήτης που μένει κρυμμένος πίσω από την πόρτα του διαμερίσματος και παρακολουθεί τις κινήσεις σου -  μέσα σε εμπειρίες, προσωπικά τραύματα, νίκες και διαψεύσεις, μια ολόκληρη προσωπική ιστορία τυλιγμένη σαν πλοκάμια από χταπόδι γύρω του να το σφίγγουν, γεμάτο από κρυφές πληγές, ταμπού, στερήσεις, επιθυμίες, τυλιγμένο αιώνια στη σκοτεινή και αναπόδραστη μοναξιά του, κοιτάζει τον κόσμο. Εποπτεύει τον κόσμο. Ορίζει τον κόσμο. 
 
Αδύνατον να το πλησιάσεις.

Η χειρότερη εκδοχή “αυτού” είναι αυτή που παράγει υγρά, κρύα χέρια. Έτσι, μια απλή χειραψία μπορεί να πάρει τραγικές διαστάσεις μέσα μου. Η οπτική επαφή με “αυτό” και η αίσθηση της παγωμάρας που παράγει το άγγιγμά του μέσω του χεριού - “η αφή του αίσχους του”, όπως το ονόμασα κάποτε - με ταράζει. Αυτό που με αγγίζει και σφίγγει ελαφρά το χέρι μου, δεν είναι απλώς ένα χέρι. Είναι “αυτό” που μέσα από την αφή αναζητά πληροφορίες για μένα. Αγγίζοντάς με ρουφά μέσω των αισθητηρίων οργάνων του την ουσία μου με σκοπό να με καθορίσει. Νιώθω τότε την ουσία μου να χάνεται καθώς τη ρουφά, να περνά ταξιδεύοντας μέσα από σκοτεινούς νευρώνες, να τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα πέριξ των σπλάχνων και να καταλήγει σε “αυτό”. Έχω αυτόματα χαθεί. Έχω μεταβληθεί σε παράσταση. Μια εικόνα μεταβλητή, εύπλαστη - ένα πράγμα, ένα ακόμα αντικείμενο, ένα αντικειμενοποιημένο εγώ. Ένα εγώ δηλαδή - χαμένο!

4 σχόλια:

Λεμέσια είπε...

"L'enfer, c'est les autres."

Huis clos, J.-P. Sartre

ΔemΩΝ είπε...

Σχεδόν, αλλά με έμφαση στο original:
"Die Welt als Wille und Vorstellung"

εξ ου και η πρόταση σε εισαγωγικά στο τέλος της πρώτης παραγράφου ;)

Ανώνυμος είπε...

Να περιμένουμε κι άλλα αποσπάσματα;

Μυρτώ

ΔemΩΝ είπε...

Ποιος ξέρει! ;)