Τρίτη 20 Ιουλίου 2010

Απόσπασμα

“Η ζωή μου δεν είναι παρά ένα διήγημα που με κόπο και αγωνία και μεράκι και γεμάτος πάθος και φιλοδοξία γράφω, για να μην τυπωθεί ποτέ και να χαθεί για πάντα στην ανυπαρξία.” Μόλις τώρα διάβασα αυτή την πρόταση, που έγραψα στην αρχή του ημερολογίου μου. Με έκανε να αναρωτηθώ αν αυτός είναι ο λόγος που γράφω: η ανάγκη μου να αφήσω ένα ίχνος της ύπαρξής μου· ένα κομμάτι χαρτί που θα αιωρείται αιώνια σε αυτή την απέραντη μαύρη κηλίδα που είναι ο χώρος. Είναι μάταιο. Κάθε προσπάθεια του ανθρώπου να αφήσει τα ίχνη του στον κόσμο, είναι μάταιη. Αυτή την ανατριχιαστική αλήθεια κρύβει από το οπτικό - και κυρίως το νοητικό - μας πεδίο, η πιο αληθοφανής εφεύρεση του ανθρώπου: ο χρόνος. Έξω απ’ τον χρόνο, μέσα στη γυμνή αλήθεια του άχρονου κόσμου, τα πάντα είναι μάταια.

Αν και μοιάζει τρομακτική σαν ιδέα, το ότι ο κόσμος υπάρχει ερήμην μας, είναι κατά βάθος, μια ευησυχαστική αλήθεια. Ποιος θα άντεχε να παρασύρει στον θάνατό του τον κόσμο; Καμιά από τις ενέργειές μας, καμιά απόφασή μας, καμιά πράξη μας δεν έχει την παραμικρή σημασία για τον κόσμο. Είμαστε, τόσο σαν άτομα, όσο και σαν είδος, μια μικρή παρένθεση, ένα ελάχιστο επεισόδιο στην αιώνια πορεία του κόσμου. Κάποτε υπήρξαμε. Κάποτε θα πάψουμε να υπάρχουμε. Ο αφανισμός μας, τον οποίο με μανιακή εμμονή επιδιώκουμε και με κάθε τρόπο επισπεύδουμε, δεν θα καταγραφεί σε καμιά σελίδα του κόσμου. Γιατί απλούστατα, αυτή η σελίδα δεν υπάρχει. Η Ιστορία του ανθρώπινου γένους, δεν είναι παρά ο Μύθος, ένας θρύλος, για μια μορφή ζωής που λέγεται, πως κάποτε πέρασε από τον κόσμο.

Στο τέλος, αυτός ο τεράστιος συμπαγής βράχος, αυτή η πέτρα, έχει μεγαλύτερη αξία από τον άνθρωπο. Αιώνια, σχεδόν αναλλοίωτη, αψευδής μάρτυρας μιας, πέρα από κάθε δυνατότητα σύλληψης, αιωνιότητας, ήταν εδώ όταν εμείς δεν υπήρχαμε ούτε καν σαν πιθανότητα και θα είναι εδώ, όταν θα έχει σβήσει και η τελευταία ανάμνηση του είδους μας. Την αγγίζω και νιώθω δέος. Σκέφτομαι πως η απάθεια, η αδράνειά της, δεν είναι παρά η αναπόφευκτη σοφία μιας ύπαρξης που έχει αγγίξει τη φωτιά της αλήθειας. Ξέρει πως το μόνο που μπορεί πραγματικά να κάνει είναι να υπάρχει. Αυτή είναι η μία και μοναδική αξία που αναγνωρίζει κάθε ύπαρξη που κοίταξε με γυμνό μάτι την αιώνια αλήθεια.

Αν σου λείπει η σοφία της πέτρας, ανακαλύπτεις οικουμενικές αξίες για να προσδώσεις μεγαλείο στην μηδαμινότητά σου. Αφού σαν άτομο είσαι τίποτα, γίνεσαι ανθρωπότητα. Γίνεσαι κάτι που σε ξεπερνά και σε εκμηδενίζει, για να δώσεις ένα νόημα εκεί που νόημα δεν υπάρχει. Γίνεσαι Ιστορία, Φιλοσοφία, Τέχνη· δεν είσαι πια ένα μυρμήγκι που απλώς πάει πέρα δώθε κουβαλώντας την τροφή στη φωλιά του. Είσαι ο κρίκος μιας μακράς αλυσίδας, ενός είδους που δημιούργησε την Ανθρωπότητα. Βρίσκεις τον εαυτό σου στις μεγάλες στιγμές του είδους σου, σχεδόν σαν να είσαι εσύ ο δημιουργός τους. Είσαι περήφανος που είσαι άνθρωπος. Είσαι περήφανος που για κάθε υψηλό και ευγενικό συναίσθημα μπορείς να πεις: είναι Ανθρώπινο· και μπορείς να κοιτάς υποτιμητικά την πέτρα. Αυτή την αδρανή ύλη που δεν μπορεί παρά, στωικά και αγόγγυστα να υπάρχει - αιώνια.

Όμως, όσες φορές κι αν ονειρεύτηκε το μυρμήγκι να γίνει αετός, σαν μυρμήγκι έζησε. Όσες φορές κι αν ονειρεύτηκε ο άνθρωπος την ανθρωπότητα, έζησε σαν άτομο. Κι αυτή είναι η τραγικότητα και το μεγαλείο του. Η μόνη αληθινή εποποιία του ανθρώπου, είναι η ζωή του. Όσο μικρή, ασήμαντη, ανούσια και βαρετή κι αν είναι, η ζωή του κάθε ανθρώπου, είναι ένα έπος. Μια θρυλική διαδρομή στον κόσμο, μια ηρωική παρουσία στο αχανές και άπειρο: μια πράξη θάρρους.


3 σχόλια:

ladybug είπε...

Σκέφτομαι διάφορα πράγματα, θα προσπαθήσω να πω μερικά.
Συμφωνώ πως είναι μάταιο να προσπαθείς να αφήσεις τα ίχνη σου στον κόσμο, μπορεί όμως να θες να αφήσεις τα ίχνη σου στους άλλους ανθρώπους. ;)
Επίσης, κάποιος θα μπορούσε να σου πει πως και η ζωή από μόνη της είναι μάταιη εφόσον θα τελειώσει, άρα να μην το προσπαθήσουμε καθόλου?
Με την τελευταία παράγραφο συμφωνώ απολύτως. Και μάλιστα νομίζω ότι είναι ωραία που είναι έτσι. Με την ίδια λογική που κανείς δεν θα άντεχε να παρασύρει τον κόσμο στο θάνατό του, φαντάζομαι δεν θα άντεχε να σηκώνει και την ευθύνη της δημιουργίας του.
Όμως, αυτή η πράξη θάρρους δε μπορεί να χωράει και μερικές παράλογες -ή μάταιες- προσπάθειες όπως αυτή του να γίνουμε τέχνη, φιλοσοφία, λογοτεχνία, - ουσιαστικά δηλαδή η προσπάθεια να νικήσουμε το θάνατο?

ΔemΩΝ είπε...

σκοπος αυτού του αποσπάσματος δεν είναι να δώσει απαντήσεις αλλά να γεννήσεις ερωτήσεις και σκέψεις - σκεψεις και ερωτήσεις που είναι και δικές μου.

Μάταιο ξεμάταιο ο άνθρωπος πάντα θα προσπαθεί, απλά αν κατανοήσει για λίγο την ματαιότητα μπορεί ίσως να γίνει λίγο λιγότερο αλαζόνας - τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο...

Penny είπε...

Δέμων
είπες απλές σκληρές όμορφες αλήθειες. Είναι πράξη θάρρους να ζεις έχοντας συνείδηση της πλήρους εικόνας, να μπορείς να βγαίνεις για λίγο από το μικρό σου κάδρο, που πολύ ωραία περιγράφεις σε προηγούμενες αναρτήσεις όπως στο Ζουμ και στις 2 προηγούμενες, να μην είσαι πλέον δέσμιος κανενός φόβου που γεννά η ίδια η αλήθεια και να περάσεις στην άλλη μεριά που κοιτά κατάματα στον καθρέφτη. Τέτοιες σκέψεις για μένα δίνουν χαρά..οι περισσότεροι τις αποφεύγουν καθώς και όσους σκέφτονται έτσι, χαρακτηριζοντάς τες μαύρες. Αυτο που με θλίβει είναι το συμπέρασμα οτι δεν είναι για όλους..

Να σαι καλά!