Περί μεγέθους

"Όλες αδιαφορούν για το μέγεθος μέχρι να αντικρίσουν το κατάλληλο"

Γέρων θυμόσοφος

Το τελευταίο διάστημα, λόγω μιας ψηφοφορίας στο Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας όπου κρίθηκε (χθές, θετικά) η ανέγερση ή όχι ενός καθεδρικού ναού στην εντός των τειχών Παλιά Λευκωσία, έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό μια συζήτηση και έχουν εκδηλωθεί ποικίλες αντιδράσεις. Δυστυχώς δεν γνωρίζω καλά το θέμα, αλλά διαβάζοντας τόσο τις αναρτήσεις των μπλογκ, όσο και κάποιες γνώμες κατοίκων και φορέων της περιοχής που δημοσίευσε η εφημερίδα Πολίτης, καταλήγω στο συμπέρασμα πως η σημαντικότερη διαφωνία έγκειται στο μέγεθος του ναού - ο οποίος θα φτάσει λένε στα εικοσιέξη μέτρα. Φυσικά, η τάση των ταγών της εκκλησίας μας να χτίζουν όλο και πιο μεγάλες εκκλησίες-εκτρώματα θα μπορούσε να βάλει κάποιον καλοπροαίρετο παρατηρητή σε σκέψεις, σχετικά με τα ψυχολογικά αίτια που τους ωθούν προς αυτή την κατεύθυνση - σε σχέση μάλιστα με τον όρκο αγαμίας και όσα πιθανά ψυχολογικά και άλλα παρατράγουδα αυτός μπορεί να προκαλεί στον άνθρωπο και κατ’ επέκταση στην συμπεριφορά του.

Από την άλλη ωστόσο, δεν καταλαβαίνω και την αντίδραση των υπολοίπων και ποιο ακριβώς πρόβλημα έχουν “αυτοί” με το μέγεθος. Και το λέω αυτό, διότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, στην Παλιά Λευκωσία δεσπόζουν δυο τζαμιά τεραστίου μεγέθους (το ένα είναι εκκλησία που μετετράπει σε τζαμί), ένα στην κατεχόμενη Παλιά Λευκωσία κι ένα στην ελεύθερη. Μέχρι στιγμής δεν άκουσα κανέναν να έχει ενοχληθεί από την παρουσία αυτών των μεγαθηρίων. Αντιθέτως δε, οφείλω να πω πως, ανεξαρτήτως μεγέθους (ή ίσως λόγω αυτού;) τα δυο αυτά μεγαθήρια όχι μόνο δένουν αρμονικά με τον περιβάλλοντα χώρο, αλλά τον κοσμούν κιόλας σε τέτοιο βαθμό, που θα ήταν αδιανόητο για κάποιον να σκεφτεί την Παλιά Λευκωσία χωρίς αυτούς τους δυο υπερμεγέθεις θησαυρούς της.

Άρα, το πρόβλημα του μεγέθους, από την αισθητική πάντα πλευρά, δεν είναι πραγματικό πρόβλημα. Θα μπορούσε κάλλιστα να χτιστεί μια θαυμάσια, πανέμορφη, θηριώδης εκκλησιά - σαν την Αγιά Σοφιά στην Πόλη π.χ. - η οποία όχι μόνο θα ταίριαζε με τον χώρο, αλλά θα τον κοσμούσε - τουλάχιστον, όσο τον κοσμούν τα θηριώδη και πανέμορφα τζαμιά του. Αν λοιπόν από αισθητικής και αρχιτεκτονικής πλευράς το μέγεθος δεν είναι το πρόβλημα, γιατί όλοι, μα όλοι (μα όλοι!) οι αντιδρούντες κολλάνε σ’ αυτό;

Δυο τινά υπάρχουν. Ή δεν έχουν άλλα επιχειρήματα και έτσι σκαρφίζονται ένα επιχείρημα που είναι “πιασάρικο”. Ή παρουσιάζεται κι εδώ το πρόβλημα του μεγέθους με όλες τις ψυχολογικές του προεκτάσεις, από την ανάποδη.

Οφείλουμε όμως, παρόλα αυτά, να πιστώσουμε στους αντιδρούντες το εξής: η σημερινή ηγεσία της εκκλησίας (κι όταν λέω σημερινή, εννοώ την ηγεσία όλης της πρόσφατης ιστορικής περιόδου) δεν μας έχει συνηθίσει σε έργα υψηλής αισθητικής και αρχιτεκτονικού κάλλους. Αν λοιπόν αυτό που προτίθεται να φτιάξει στην πόλη είναι ένα ακόμα από αυτά τα τερατουργήματα που ονομάζει ναούς σε μεγέθυνση, τότε ναι, το μέγεθος αποκτά τεράστια σημασία. Μήπως όμως τελικά ο αγώνας θα αποκτούσε νόημα και θα είχε σημασία, αν αντί να ζητάμε να μη κτιστεί ο καθεδρικός, ζητούσαμε, πιέζαμε δημιουργικά και απαιτούσαμε να χτιστεί ένας ναός αντάξιος της ομορφιάς του περιβάλλοντος χώρου; Ένα ακόμα στολίδι (κι ας είναι μεγάλο βρε αδελφέ αμάν πια με το μέγεθος!) κι όχι ένα έκτρωμα; Γιατί να αρνούμαστε όταν μπορούμε δημιουργικά να παρεμβαίνουμε και να προτείνουμε;